Słowniczek

1. AQI
2. CADR
3. Certyfikaty
   • AHAM
   • AIRMID
   • BAF (SEAL OF APPROVAL)
   • ECARF
   • Energy Star
   • PZH
4. CO (tlenek węgla)
5. Czujnik jakości powietrza
   • Czujnik PM2,5
   • Czujnik PM10
   • Czujnik gazów/LZO/TVOC
   • Czujnik pyłów
6. Dodatkowe technologie
7. Filtr HEPA
8. Filtr węglowy
9. Filtr wstępny
10. Jonizacja powietrza
11. Jonizator plazmowy
    • ION Plasma Air
    • Plasmacluster
    • PlasmaWave
12. Nanocloud
13. NanoProtect HEPA
14. NO2 (dwutlenek azotu)
15. O3 (ozon)
16. Pył PM2,5
17. SO2 (dwutlenek siarki)
18. Timer
19. Tryb automatyczny
20. Wskaźnik zużycia filtrów
21. WWA (wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne)

AQI to skrót od Air Quality Index, co w tłumaczeniu na język polski oznacza indeks jakości powietrza. Jest to międzynarodowa skala oceny czystości powietrza. Algorytm AQI uwzględnia stężenie pyłów PM2,5 i PM10 oraz wybranych zanieczyszczeń gazowych, takich jak dwutlenek siarki, dwutlenek azoty, tlenek węgla, benzen czy ozon. Jakość powietrza oceniana jest w sześciostopniowej skali.

CADR to parametr informujący o wydajności oczyszczacza powietrza. Prezentuje ile czystego powietrza urządzenie dostarcza w ciągu jednej godziny. Nie można postawić znaku równości między CADR-em a przepływem powietrza. Przepływ powietrza wskazuje bowiem, ile powietrza przepłynie przez oczyszczacz bez filtrów. Filtry stanowią barierę, dlatego CADR wynosi zazwyczaj 80-90% przepływu powietrza.

Najpopularniejsze certyfikaty, które mogą uzyskać oczyszczacze powietrza, to:

Nieorganiczny związek chemiczny, powstający na skutek spalania paliw takich jak węgiel czy ropa naftowa. Jest silnie toksyczny, a jego wdychanie może doprowadzić do śmierci.

Czujnik jakości powietrza w oczyszczaczu zazwyczaj pełni dwie funkcje:

• umożliwia użytkownikowi monitorowanie stanu powietrza,
• sprawia, że urządzenie może pracować w trybie automatycznym, czyli samo dostosowuje prędkość filtracji do stopnia zanieczyszczenia powietrza.

Oczyszczacz powietrza może być wyposażony w jeden lub kilka czujników. Rodzaj czujnika jest bardzo ważny, gdyż decyduje o tym, jakie zanieczyszczenia monitoruje urządzenie.

Czujnik PM2.5

Bardzo popularny i najbardziej przydatny czujnik. Pył PM2,5 stanowi bowiem główny wyznacznik jakości powietrza. To podstawowy składnik smogu, tak więc urządzenie z miernikiem PM2,5 w trybie auto dostosowuje prędkość do stężenia smogu.

Czujnik PM10

Czujnik PM10 występuje w oczyszczaczach sporadycznie. Umożliwia monitorowanie pyłów zawieszonych frakcji PM10.

Czujnik gazów/LZO/TVOC

Czujników gazów (LZO, TVOC) odpowiada za monitorowanie stężenia zanieczyszczeń gazowych, do których możemy zaliczyć formaldehyd i etanol. Zazwyczaj występuje w parze z miernikiem PM2,5.

Czujnik pyłów

Czujnik pyłów wykrywa pyły zawieszone. Zazwyczaj jest skalibrowany tak, aby monitorować pył PM2,5, lecz czasami pod tym pojęciem może kryć się także czujnik mierzący stężenie pyłów PM10 i PM1.

Szukasz niezależnego miernika zanieczyszczeń? Przeczytaj nasz artykuł o czujnikach smogu.

W dodatkowych technologiach wymieniamy technologie oczyszczania, które nie są filtrami. Najpopularniejsze z nich to jonizacja oraz lampa UV. Jonizacja stanowi przydatny dodatek, ponieważ jony pomagają w usuwaniu różnych zanieczyszczeń, np. wirusów i pleśni. Lampa UV w oczyszczaczu nie sprawdza się, gdyż emitowane światło ma zbyt krótki czas z powietrzem, aby doszło do zniszczenia patogenów.

Filtr HEPA można uznać za podstawowy element dobrego oczyszczacza powietrza. Zapewnia on bowiem znakomitą skuteczność w usuwaniu pyłów zawieszonych PM1, PM2,5 i PM10, czyli podstawowego składnika smogu. HEPA świetnie radzi sobie także z alergenami, bakteriami i wirusami. Nazwa tego filtra pochodzi od słów High Efficiency Particulate Air, co w tłumaczeniu na język polski oznacza wysokosprawny filtr powietrza.

Filtr węglowy zbudowany jest z węgla aktywnego. Materiał ten charakteryzuje się wysoką porowatością, a w rezultacie dużą powierzchnią chłonną. Filtr węglowy stanowi ważny element oczyszczacza powietrza, ponieważ uzupełnia działanie filtra HEPA. Zatrzymuje zanieczyszczenia gazowe, a więc m.in. formaldehyd oraz inne lotne związki organiczne. Ponadto neutralizuje brzydkie zapachy.

Filtr wstępny ma postać drobnej siatki. Jego zadaniem jest zatrzymywanie dużych zanieczyszczeń, głównie sierści i kurzu. Pozwala to na lekkie ograniczanie zużycia filtra HEPA, ponieważ bez filtra wstępnego to on zatrzymałby te zanieczyszczenia. Filtr wstępny zazwyczaj nie podlega zużyciu i wymianie, ale powinien być regularnie czyszczony.

Jonizacja to dodatkowa technologia stosowana w wielu oczyszczaczach powietrza. Jej działanie polega na emitowaniu jonów – w zależności do typu zastosowanego jonizatora tylko ujemnych (jonizator ostrowy) albo dodatnich i ujemnych (jonizator plazmowy). Oczyszczacz powietrza z jonizatorem to bardzo dobry wybór, ponieważ jony pomagają w usuwaniu wielu zanieczyszczeń. Jednak samodzielne jonizatory nie dają zbyt dużych efektów, więc nie zastąpią oczyszczacza z filtrami węglowym i HEPA.

Jonizator plazmowy generuje zarówno jony ujemne, jak i dodatnie. To nie jedyna różnica między jonizacją plazmową a ostrzową, ponieważ jony wytwarzane przez jonizator plazmowy są też cięższe, a przez to trwalsze, jak również wykazują większe podobieństwo do jonów występujących w naturze niż jony wygenerowane przez jonizator ostrzowy. Z tych powodów jonizację plazmową uznaje się za lepszą od ostrzowej.

Niektórzy producenci stosują dla swoich jonizatorów plazmowych własne nazwy.

ION Plasma Air

Pod taką nazwą jonizacja plazmowa występuje w oczyszczaczach powietrza Klarta.

Plasmacluster

Tę nazwę jonizacji plazmowej wykorzystuje marka Sharp.

PlasmaWave

Pod nazwą PlasmaWave jonizację plazmową znajdziemy w oczyszczaczach powietrza Ideal i Winix.

NanoCloud to nazwa, którą firma Philips określa filtry ewaporacyjne w swoich oczyszczaczach z funkcją nawilżania. Filtry te nie różnią się niczym od innych filtrów ewaporacyjnych.

Nano Protect HEPA to nazwa, którą swoje filtry HEPA określa firma Philips. W rzeczywistości nie różnią one od innych filtrów HEPA, mimo iż Philips sugeruje, iż zatrzymują cząsteczki 100 razy mniejsze. Cząsteczki o rozmiarze 0,003 mikrona może wychwycić każdy filtr HEPA.

NO2 to nieorganiczny związek chemiczny, który najczęściej powstaje  w wyniku utleniania tlenku azotu (NO). NO2 podrażnia śluzówki dróg oddechowych i spojówki oczu. Może powodować duszności, trudności z oddychaniem oraz zaostrzenie przebiegu chorób takich jak astma lub przewlekła choroba obturacyjna płuc. Ważnym źródłem tlenków azotu w powietrzu są spaliny samochodowe. Dopuszczalna norma godzinna dla NO2 wynosi 200 µg/m³, a norma roczna 40 µg/m³.

Ozon w przeciwieństwie do tlenu, którym oddychamy, zbudowany jest nie z dwóch, tylko z trzech atomów tlenu. Najczęściej powstaje w wyniku reakcji fotochemicznych tlenków azotu i lotnych związków organicznych, a w stratosferze na skutek promieniowania słonecznego na cząsteczki tlenu. Bezpieczny poziom ozonu wynosi do 0,1 ppm.

Pył zawieszony PM2,5 to składnik smogu, którego stężenia uznawane jest za główny wyznacznik jakości powietrza. Pył ten składa się z cząsteczek o wielkości do 2,5 μm (mikrometra), w skład których wchodzą m.in. wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, metale ciężkie i furany. Według europejskich norm średnio dobowe stężenie tego pyłu nie powinno przekraczać 25 µg/m³.

Inne frakcje pyłu zawieszonego to:

• pył PM10 – obejmuje cząsteczki o wielkości do 10 μm,
• pył PM1 – obejmuje cząsteczki o wielkości do 1 μm.

Różnicę stanowi tutaj wyłącznie średnica cząsteczek, natomiast skład pyłu pozostaje taki sam.

Pyły zawieszone wywołują szereg chorób, włączenie z nowotworami płuc.

SO2 to silnie toksyczny związek, który powstaje głównie na skutek spalania paliw. Podrażnia drogi oddechowe, sprzyja występowaniu stanów zapalnych oraz chorób układu oddechowego. Jest szczególnie groźny dla astmatyków i osób cierpiących na schorzenia układu sercowo-naczyniowego.

Timer – nazywany także programatorem czasowym – to funkcja, która pozwala zaplanować moment wyłączenia filtracji po upływie określonego czasu. Większość oczyszczaczy z timerem wykorzystuje regulację skokową, a zatem daje możliwość wyboru jednej z kilku dostępnych długości pracy. Rzadziej natomiast można spotkać timer z regulacją płynną, w przypadku której samodzielnie ustalasz czas filtracji, mieszczący się pomiędzy minimalną a maksymalną długością danego modelu.

Tryb automatyczny to najważniejsza funkcja w oczyszczaczu powietrza. W tym trybie urządzenie samo dostosowuje prędkość filtracji do stopnia zanieczyszczenia powietrza. Dobry tryb automatyczny służy ochronie zdrowia, gdyż oczyszczacz sam rozpoznaje złą jakość powietrza i reaguje na nią, co skraca czas kontaktu z chorobotwórczymi zanieczyszczeniami.

Oczyszczacze powietrza z trybem auto różnią się między sobą rodzajem:

• czujników, a co za tym idzie rodzajem wykrywanych zanieczyszczeń i dokładnością pomiaru,
• algorytmem regulującym zależność między stężeniem zanieczyszczeń a prędkością pracy.

Najlepszy wybór to oczyszczacz z laserowym czujnikiem pyłu zawieszonego PM2,5.

Wskaźnik ten informuje konieczności wymiany filtrów ulegających zużyciu. Stopień ich wyeksploatowania najczęściej obliczany jest na podstawie czasu pracy oczyszczacza. Rzadziej pod uwagę brane są prędkość filtracji oraz jakość powietrza, dlatego odradzamy poleganie wyłącznie na wskaźniku. Jeżeli efektywność oczyszczania spada, to warto przyjrzeć się filtrom, chociaż urządzenie nie sygnalizuje konieczności ich wymiany. Oczyszczacze powietrza które sygnalizują zużycie filtrów HEPA to np.:

• Klarta Forste 4
• Philips Dual Scan AC3854/50
• Coway Classic
• Toshiba CAF-X33XPL
• Sharp KC-D40EUW

Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) to związki organiczne, które w Polsce powstają głównie na skutek spalania paliw kopalnych. Maja działanie rakotwórcze, a także zaburzają przebieg procesów endokrynologicznych oraz osłabiają sprawność umysłową człowieka. Ich głównym nośnikiem są pyły zawieszone, dlatego z usuwaniem WWA najlepiej radzi sobie filtr HEPA.